Yahya b. Said :
Tâbiînden. Fıkıh ve hadîs
âlimlerinin büyüklerindendir. Medîneli olup kadı (hâkim) idi. Nesebi, Yahyâ bin
Sa’îd bin Kays bin Amr bin Sehl bin Sa’lebe bin Hâris bin Zeyd bin Sa’lebe bin Ganem
bin Mâlik bin en-Neccârî, el-Ensârî’dir. Künyesi, Ebû Sa’îd’dir. Emevîler
zamanında Medîne-i münevverede kadılık vazifesi yaptı. Abbasîler devrinde
Irak’a hicret edip Hire kadısı oldu. 143 (m. 760)’de Hâşimiyye’de vefât etti.
İbni Sa’d, Hz. Yahyâ bin
Sa’îd hakkında: “Hadîs ilminde sika (güvenilir, sağlam)dır. Hüccettir ve çok
hadîs-i şerîf rivâyet etmiştir.” diyor. Hammâd bin Zeyd ise: “Eyyûb isminde bir
zât Medine’den yanımıza gelince dedi ki: Medine’den ayrıldığım zaman fıkıh
ilminde Yahyâ bin Sa’îd’den daha âlim bir kimse yoktu.” diyor. Sa’îd bin
Abdurrahmân el-Cemhî de: “Zührî’ye Yahyâ bin Sa’îd’den daha çok benzeyen kimse
görmedim. Eğer bu iki zât olmasaydı, sünnetlerin birçoğu yok olur, giderdi”
demektedir. İbni Medînî: “Medine’de İbn-i Şihâb ez-Zührî, Yahyâ bin Sa’îd,
Ebû’z-Zinâd ve Bükeyr bin el Eşecc’den daha âlim kimse yoktu” demiştir. Iclî
ise onun ilmi ve yaşayışı hakkında şöyle diyor: “Yahyâ bin Sa’îd Medîneli
Tâbiîndendir. Fıkıh ilminde yüksek derecede bir âlim ve sâlih bir zâttır. Hîre’de
kadılık yaptı.”
Kendisi, Enes bin Mâlik,
Abdullah bin Âmir bin Rebîa, Muhammed bin Ebî imame bin Sehl bin Hanîf, Vâkıd
bin Amr bin Sa’d bin Muâz, Ebû Seleme bin Abdurrahmân, Amre binti Abdurrahmân,
Nü’mân bin Ebî lyâş, Sa’îd bin Müseyyib ve diğer zâtlardan hadîs-i şerîf
rivâyet etmiştir. Ondan da, Zührî, İbn-i Aclân, Mâlik bin Enes, İbn-i İshâk,
Evzâî, Cerîr bin Hâzim, Züheyr bin Muâviye, İbn-i Cüreyc, Abdullah bin Mübârek
ve daha birçok zât rivâyette bulunmuştur.
Hz. Yahyâ bin Sa’îd
el-Ensârî’nin Abd-i Rabbih bin Sa’îd ve Sa’d bin Sa’îd isminde iki kardeşi
vardı.
Kaynaklar:
-----------------------
1) Tehzîb-üt-tehzîb,
cild-11, sh-221
2) El-A’lâm, cild-8, sh-147
3) Mîzân-ül-i’tidâl cild-4,
sh-380
4) Târîh-i Bağdâd, cild-14,
sh-101